Aİlede Çocuk SayIsInIn Çocuk SağlIğI

I. Doğurganlık ve Sağlık:

a- Çocuk Sayısının Çocuk Sağlığına Etkisi: İlk önce yanıtlanması gereken soru şudur: Ailedeki çocuk sayısının az ya da çok olması, o ailedeki bireylerin sağlığını etkiler mi, etkilemez mi? Bu konuda dünyanın çeşitli ülkelerinde yapılmış çok sayıda araştırma vardır. Bu araştırmalar, ailede çocuk sayısı arttıkça aile bireylerinin daha sağlıksız olduğunu göstermiştir. Bu araştırmalardan birkaç örnek verebiliriz:

Dingle ve arkadaşları, A.B.D.'nin Cleveland kentinde 25.000 çocuk üzerinde yaptıkları araştırmada, yılda aile başına düşen ortalama hasta sayısının ailede çocuk sayısı arttıkça 2.9'dan 16.9'a yükseldiğini görmüşlerdir. Bu, bir yandan ailenin kalabalık olmasından, bir yandan da çok çocuklu ailelerde her çocuğun daha sık hastalanmasından ileri gelmektedir. Gerçekten az çocuklu ailelerde yılda çocuk başına ortalama hastalanma sayısı bir olmasına karşın, ailede çocuk sayısı arttıkça her çocuk daha çok hastalanmakta ve sekiz çocuklu ailelerde bu sayı çocuk başına ikinin üzerine çıkmaktadır (Tablo:1).

Tablo:1- Enfeksiyöz Gastro-Enterit Hastalığına Yakalanmada Ailede Çocuk Sayısının Etkisi

Çocuk Sayısı	İzlenen Toplam Gün Kişiler Aileler	Ailelerde Hastalık Sayısı	Yılda Hastalık Sayısı Kişi Başına Aile Başına
3	38.991 12.997	104	0.97 2.92
4	269.604 67.401	869	1.18 4.71
5	399.450 79.890	1.671	1.53 7.63
6	201.396 33.566	1.044	1.89 11.35
7	36.491 5.213	189	1.89 13.23
8+	31.104 3.888	180	2.11 16.90

Kaynak:Dingle, J.H. ve ark.: Cleveland'da 25.000 çocuk üzerinde bir araştırma.

Wray ve arkadaşları da Kolombiya'da Candelaria kentinde çocuk beslenmesi üzerinde bir araştırma yapmışlardır. Bu kentte bir çocuklu ailelerin çocuklarının yüzde 32'sinin beslenmesinin yetersiz olduğu görülmüştür. Buna karşılık ailede çocuk sayısı arttıkça beslenme yetersizliği olan çocukların oranının yüzde 46'ya yükseldiğini saptamışlardır (Tablo:2).

Tablo:2- Ailede Yaşayan Çocuk Sayısına Göre Okul Öncesi Çocuklarda Beslenme Yetersizliği

Ailede Yaşayan Çocuk Sayısı	Toplam Çocuk Sayısı	Beslenme Yetersizliği Olan Çocuk Sayı Yüzde
1	75	24 32.0
2	185	63 34.1
3	178	73 41.0
4	204	83 40.7
5	136	57 41.9
6	122	57 46.7
7	62	25 40.3
8+	106	49 46.2

Kaynak:Wray, J.,Aguirre,A. Colombia Candelaria'da bir araştırma.

Çocuk ölümlerine gelince, Wyon ve arkadaşlarının Pencap'ta (Hindistan) yaptığı bir araştırmada, iki çocuklu ailelerde her yıl doğan bin çocuktan 116'sının bir yaşını doldurmadan öldüğü saptanmıştır. Buna karşılık ailede çocuk sayısı arttıkça bu oran yükselmekte ve yediden fazla çocuğu olan ailelerde her yıl doğan bin çocuktan 206'sı bir yaşını doldurmadan ölmektedir. 1-2 yaşındaki çocuklarda da aynı durum göze çarpmaktadır. İki çocuklu ailelerde, her yıl 1-2 yaşındaki bin çocuktan 15'inin ölmesine karşılık, yedi ve daha fazla çocuklu ailelerde her yıl 1-2 yaşındaki bin çocuktan 95'i ölmektedir (Tablo:3).

Bir ailenin çok çocuklu olmasının, çocukların zekâsını da etkilediği saptanmıştır. A.B.D.'de yapılan bir araştırmada, tek çocuklu ailelerde çocukların ortalama zekâ indeksi 106 olmasına karşın, ailede çocuk sayısı arttıkça indeks, yani çocukların zeka düzeyi, düşmekte ve on çocuklu ailelerde ortalama indeks 60 olmaktadır (Tablo:4).

Tablo:3- Çocuk Sayısının Çocuk Ölümlerine Etkisi

	Çocuk Sayısı 1 2 3 4 5 6 7	Sayısı Bilinmeyen	Toplam
Doğum Sayısı	230 209 210 197 165 136 326	6	1.479
Neonatal Ölüm Oranı (binde)	96 53 81 30 85 51 95	161	161
Bebek Ölüm Oranı (binde)	172 116 145 124 172 164 206	266	161
0-2 Yaş Ölüm Oranı(bin kişide)	76 16 24 92 96 77 95	-	68

Kaynak:Wyon, J.B., Gordon,J.E., Pencap'ta 1479 Çocuk Üzerinde Bir Araştırma.

Tablo:4- Ailede Çocuk Sayısının Zekâ Üzerine Etkisi

Çocuk Sayısı	Aile Sayısı	Deney Yapılan Çocuk Sayısı	Çocukların Ortalama Zeka Seviyesi (I.Q)
1	141	141	106.37 ± 1.39
2	370	583	109.56 ± 0.53
3	287	606	106.75 ± 0.58
4	122	320	108.95 ± 0.73
5	57	191	105.72 ± 1.15
6	21	82	99.16 ± 2.17
7	7	39	93.00 ± 3.34
8	4	25	83.80 ± 4.13
9	5	37	89.89 ± 2.94
10	2	15	62.00 ± 7.55

Kaynak: Reed ve Reed'in Minnesota'da Yaptığı Araştırma.

Kadınların sık doğurması da çocuk sağlığını olumsuz etkileyen etmenlerdendir. Yine A.B.D.'de yapılan bir araştırmadan örnek verelim: Bir önce doğan kardeşinden bir yıl sonra doğan bin çocuğun 146'sının bir yaşını tamamlamadan ölmesine karşılık, bir önceki kardeşinden 3-4 yıl sonra doğan bin çocuktan ancak 85-86'sı bir yaşına varmadan ölmüştür. Başka bir deyimle, doğan her bin çocuktan 61'i anneleri sık çocuk doğurduğundan ölmektedir (Tablo:5).

Tablo:5- Doğumlar arası Aralığın Çocuk Ölümlerine Etkisi

Oranlar	Doğumlar arası Aralık (yıl) 1 2 3 4
Neonatal Ölüm Oranı (binde)	51.2 37.3 36.7 38.1
Bebek Ölüm Oranı (binde)	146.7 98.6 86.5 84.9

Kaynak: Woodburg,R.M., Baltimore'da 8196 çocuk üzerinde bir araştırma.

b- Doğurganlığın Kadın Sağlığına Etkisi: Sık çocuk doğurma kadın sağlığını üç yönden etkiler. Birincisi, çok doğurma nedeniyle kadınların ölüm olasılığının artmasıdır. İngiltere'de yapılan bir araştırmada, sekiz kez çocuk doğuran kadınların gebelik ve doğum nedeniyle ölme olasılığı, üç kez doğum yapan kadınlara göre dokuz kat fazla bulunmuştur. İkinci husus, çok doğuran kadınlarda kadın hastalıklarının daha sık görülmesidir. Üçüncü etkisi de, aşırı doğurgan kadınların iyi beslenemiyor ve çok çalışıyorlarsa erken ihtiyarlamalarıdır. Kırk yaşındaki bir köylü kadının 60-70 yaşındaki kentli bir kadın gibi görünmesinin temel nedeni aşırı doğurganlıktır.

c- Ailede Çocuk Sayısının Genel Sağlığa Etkisi: İngiltere'de aileleri sosyal durumları ve ekonomik gelirlerine göre sınıflandırmışlar ve birinci sınıfa, iş adamları ve yüksek öğrenim görmüş hekim ve mühendis gibi meslek mensuplarını koymuşlardır. Beşinci sınıfta da niteliksiz işçiler vardır. Bu iki sınıf arasında veremden ölme olasılığı işçiler aleyhine 2.6 kat; mide kanserinden ölme olasılığı 2.3 kat ve kronik bronşitten ölme olasılığı 5 kat daha fazla bulunmuştur. İngiltere'de sağlık hizmetleri devlet görevidir ve zengin ya da fakir herkes bu hizmetten eşit şekilde yararlanabilmektedir. Bu nedenle, görülen ölüm farkı hastaların bakımsızlığından ileri gelmemektedir. Bu farklılığın çeşitli nedenleri vardır. Bu nedenler arasında ailede çocuk artışının da sağlığı olumsuz etkilediği düşünülebilir (Tablo:6).

Tablo:6- İngiltere ve Galler'de Çeşitli Sosyal Sınıflardaki Erkeklerde (20-60 yaşındaki) Bazı Hastalıklardan Standardize Ölüm Oranları (1949-1953)

Ölüme Neden Olan Hastalık	Sosyal Sınıflar 1 2 3 4 5
Solunum yolu tüberkülozu	58 63 102 95 143
Mide kanseri	57 70 101 112 130
Bronşit	34 53 98 101 171

oldum olası dar gelirli ve çok çocuklu insanlar, "ekmek parası için çalışıyoruz" sözünü çok sık kullanır. Çok çocuklu ve dar gelirli ailelere karşılık, geliri aynı ama çocuğu az ailelerde besin maddeleri alımına daha az para harcandığından, bu aileler çok çocuklu ailelere oranla giyime, ev eşyasına ve sanayi ürünlerine daha fazla para ayırabiliyorlar, çocuklarını okutabiliyorlar ve hattâ para biriktirerek ev sahibi olabiliyorlar.

Aşırı doğurganlığın fiyat artışlarında da rolü vardır. Bilindiği gibi, bir malın fiyatı istem ve sunuya bağlıdır. Üretim nüfus artışına paralel artmadıkça, ücretlerin artması istemi artıracak ve sunu kısıtlı olduğuna göre fiyatlar yükselecektir. Büyük çabalar ve özverilerle elde edilen ücret artışı da kısa bir süre sonra işçi refahı yönünden etkisiz kalacaktır. Nüfus artışı, istemi artıran bir etmen olduğuna göre, doğurganlığın kontrolü, derhal olmasa bile, kısa sürede istemi kısıtlayacak ve mal fiyatlarının yükselmesini önleyici etmenlerden biri olacaktır.

Bir atasözü vardır, "kurda sormuşlar boynun neden kalın diye, o da kendi işimi kendim yaparım da ondan" demiş. Nüfus Planlaması Yasası çıkalı 7 yıl oldu, hükümet ve Sosyal Sigortalar Kurumu bu ne yaptı? hiçbir şey yapmadı.

---